Obowiązek alimentacyjny to nic innego jak konieczność zapewnienia środków pieniężnych na utrzymanie i wychowanie dzieci, który spoczywa na rodzicach, krewnych w linii prostej, a także na rodzeństwie. Niestety nie każdy poczuwa się do tego obowiązku – wówczas wkracza kancelaria komornika. Sprawdź, kto komu powinien płacić alimenty.
Obowiązek alimentacyjny w stosunku do dzieci narodzonych w związkach formalnych
Do zapłaty alimentów zobowiązani są tak zwani zstępni i wstępni. Jako wstępnych członków rodziny określa się rodziców i dziadków, a zstępni to potomkowie, czyli dzieci i wnuki. Obciążenia alimentacyjne dotyczą w pierwszej kolejności osób najbliżej spokrewnionych, a dopiero gdy niemożliwe jest uzyskanie od nich alimentów, sięga się po osoby dalej spokrewnione. Obowiązek alimentacyjny jest zawsze proporcjonalny do możliwości majątkowych i zarobkowych osoby zobowiązanej. Co ważne, obowiązek alimentacyjny nie przechodzi na spadkobierców osoby zobowiązanej do płacenia alimentów.
Od obowiązku alimentacyjnego w żaden sposób nie może się uchylić rodzic w stosunku do swojego niepełnoletniego dziecka. W innych przypadkach, gdy żądanie zapłaty alimentów pozostaje sprzeczne z zasadami dobrego współżycia społecznego, zobowiązany może się uchylić od tego obowiązku.
Obowiązek alimentacyjny w przypadku dzieci rodziców niezwiązanych formalnie
Jeżeli rodzice nie są związani formalnie, to ojciec i tak jest zobowiązany do pokrycia kosztów związanych z ciążą i porodem oraz do utrzymania matki dziecka przez trzy miesiące w okresie okołoporodowym. W uzasadnionych przypadkach matka może żądać wydłużenia tego okresu. Roszczenia matki ulegają przedawnieniu po upływie trzech lat. Wszystko to jest możliwe w chwili, gdy nie ma wątpliwości co do ojcostwa dziecka. Jeśli ojcostwo nie zostało potwierdzone przez rodziców, to występowanie o wyżej wymienione świadczenia może nastąpić tylko jednocześnie z ubieganiem się o ustalenie ojcostwa.
Obowiązek alimentacyjny rodziców – niezwiązanych ze sobą formalnie – w stosunku do wspólnego, małoletniego dziecka jest identyczny jak w przypadku dzieci narodzonych w związkach formalnych.
Ustalanie wysokości alimentów
Jeżeli rodzice nie są w stanie porozumieć się we własnym zakresie, mogą zwrócić się do sądu o ustalenie obowiązku alimentacyjnego i wysokości świadczenia. Wysokość alimentów uzależniona jest od możliwości zarobkowych i majątkowych rodzica oraz od usprawiedliwionych potrzeb dziecka. W toku sądowego ustalania obowiązku alimentacyjnego rodzic opiekujący się dzieckiem zwykle zobowiązany jest do dostarczenia sądowi spisu niezbędnych wydatków ponoszonych na utrzymanie i wychowanie dziecka. Wydatki te powinny zostać poparte stosownymi fakturami lub innymi dokumentami.
Należy też pamiętać, że wszelkie roszczenia o alimenty przedawniają się z upływem trzech lat, więc rodzic opiekujący się dzieckiem i ponoszący wszelkie koszty związane z wychowaniem i utrzymaniem dziecka nie powinien zwlekać w dochodzeniu należnych mu kwot.
Egzekwowanie świadczeń alimentacyjnych
Jeżeli osoba zobowiązana do świadczeń alimentacyjnych uchyla się od tego obowiązku, to jeśli drugi rodzic posiada orzeczenie sądowe, może oddać sprawę do komornika. Kancelaria komornika jest w stanie szybko ustalić źródła zarobków osoby zobowiązanej i jej faktyczny stan majątkowy. Jeżeli zobowiązany nadal uchyla się od dobrowolnego uregulowania zobowiązań, komornik w pierwszej kolejności zajmuje przychody pochodzące z umów o pracę i z umów zlecenia osoby zobowiązanej. Jeśli egzekucja taka jest nieskuteczna, komornik zajmuje majątek ruchomy i nieruchomy w wartości zapewniającej pokrycie zobowiązań.